List żelazny

List żelazny to inaczej udzielenie danej osobie ochrony przed pozbawieniem wolności.

Przesłankami do wydania listu żelaznego to:

  • przebywanie oskarżonego za granicą.
  • złożenie przez oskarżonego stosownego oświadczenia.
Nie ma znaczenia, dlaczego oskarżony nie przebywa w kraju. Nie ma znaczenia także to, czy ten pobyt jest legalny, czy też nie, a nawet to, czy oskarżony jest na stale poza Polską, czy tylko na jakiś czas.
Poza tym do wydania listu żelaznego konieczne jest złożenie oświadczenia przez oskarżonego. W oświadczeniu tym oskarżony powinien stwierdzić, że:
  • stawi się do sądu lub do prokuratora w wyznaczonym terminie.
  • bez zgody sądu nie będzie opuszczał miejsca pobytu w kraju.
  • nie będzie w sposób bezprawny utrudniał postępowania karnego.

Przyczyna nieobecności oskarżonego w kraju nie jest ważna. Jej powody mogą być różne i nie mają znaczenia. Nie jest istotne, czy jego pobyt za granicą jest legalny, czy też nie, czy ma charakter stały, czy tylko czasowy.

Przy czym wydanie listu żelaznego jest dopuszczalne wobec oskarżonego, a w postępowaniu przygotowawczym wobec podejrzanego. Wydanie listu żelaznego można uzależnić od złożenia poręczenia majątkowego. Wcześniejsze wydanie postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, uniemożliwia wydanie listu żelaznego, który gwarantować ma pozostawanie podejrzanego na wolności.

List żelazny wydaje sąd okręgowy. W sprawie tej orzeczenie ma formę postanowienia. Zażalenie nie przysługuje na odmowę wydania listu.

Obecnie do Sejmu złożono projekt zmian w przepisach dotyczących listu żelaznego. Według założeń, w postępowaniu przygotowawczym wydanie listu żelaznego będzie dopuszczalne na wniosek prokuratora albo przy braku jego sprzeciwu.

W każdym razie warto skorzystać z pomocy obrońcy w postępowaniu karnym, a w szczególnie w sprawie o wydanie listu żelaznego.

Kulig

Kulig to staropolska zabawa, w której uczestnicy poruszali się saniami ciągniętymi konno. W zabawie uczestniczyło najczęściej kilka sań. Współcześnie kulig to raczej po prostu ciągnięcie połączonych ze sobą sanek przez samochód. W każdym razie ta pozornie niewinna zabawa zimowa może nieść za sobą konsekwencje prawne.

Zgodnie z przepisem art. 60 ust. 2 punkt 4 prawa o ruchu drogowym zabrania się kierującemu ciągnięcia za pojazdem osoby na nartach, sankach, wrotkach lub innym podobnym urządzeniu.

Naruszenie tego przepisu stanowi wykroczenie z art. 97 kodeksu wykroczeń. Grodzi za to kara grzywny do 3.000 złotych albo nagana.

Uczestnik ruchu albo inna osoba, ażeby odpowiadać za to wykroczenie, powinny popełnić je na drodze publicznej, strefie ruchu albo w strefie zamieszkania. Natomiast właściciel pojazdu albo jego posiadacz za to wykroczenie mogą odpowiadać, gdy zostało ono popełnione także poza tymi miejscami. Wówczas zdarzenie to powinno wiązać się z koniecznością uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz w zakresie wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeżeli do naruszenia przepisów o bezpieczeństwie i porządku ruchu (innych niż z art. 86–96a kodeksu wykroczeń) doszło poza drogą publiczną, to podstawą do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności jest przepis art. 97 kodeksu wykroczeń.

Odpowiedzialność za wykroczenie nie ma związku z tym, czy doszło do uszkodzenia ciała uczestnika kuligu, czy też nie. Wystarczające jest to, że naruszono przepis prawa o ruchu drogowym.

Gdy skutkiem kuligu będzie zdarzenie, w którym inna osoba odniosła uszczerbek na zdrowiu mamy do czynienia z przestępstwem. Jest to czyn z art. 177 kodeksu karnego. W zależności od rodzaju uszczerbku za przestępstwo to grodzi kara nawet 8 lat pozbawienia wolności. Jest więc to poważna sprawa karna.

Poza tym kierujący ponosi odpowiedzialność cywilną za szkody, jakie wyrządził, urządzając taki kulig.

Dzień Kubusia Puchatka

18 stycznia 2021 r. obchodzony jest Dzień Kubusia Puchatka. W tym dniu przypada rocznica urodzin autora tej książki, czyli Alana Alexander Milne’a. Postaram się wykazać, że istnieje związek pomiędzy Kubusiem Puchatkiem a prawem. Inspiracją do tego był artykuł „Corporate governance oczami Kubusia Puchatka” autorstwa prof. dr hab. Michała Romanowskiego zamieszczony w Monitorze Prawa Handlowego. Wszystkie cytaty z Kubusia pochodzą z tłumaczenia Ireny Tuwim.

– Czy już ich nie pamiętasz?
– Pamiętam, tylko kiedy chcę je sobie przypomnieć, to zapominam.

Te dwa zdania w zasadzie genialnie opisują, że zeznania świadka to tylko słowa wypowiedziane przed sądem. Jedna osoba dobrze zapamiętuje wydarzenia, a inna zaś zupełnie je zapomina. Wynika z tego jedna dobra rada, że opieranie się w sądzie na zeznaniach świadków, to duże ryzyko procesowe. Zdecydowanie lepszym dowodem są dokumenty. Co prowadzi do jedynego słusznego wniosku, że podstawą satysfakcjonującego procesu sądowego jest umowa.

Im bardziej Puchatek zaglądał do środka, tym bardziej tam Prosiaczka nie było.

Zdanie to odnosić można do ciężaru dowodu. W postępowaniu cywilnym na stronie, która wywodzi z danego faktu skutki prawne, spoczywa obowiązek ich tego faktu dowodami. Zgodnie z wypowiedziami orzecznictwa sądowego, gdy strona uniemożliwia przeprowadzenie dowodu, skutkuje to przejściem na nią ciężaru udowodnienia, że dane fakty nie zachodziły.

Jestem Misiem o Bardzo Małym Rozumku i długie słowa sprawiają mi wielką trudność.

Zdecydowanie należy czytać dokładnie dokumenty, które podpisujemy. Nie ważne, czy jest to umowa, czy protokół. Jeśli czegoś nie rozumiemy to najlepiej skonsultować umowę przed jej podpisaniem z adwokatem. W przypadku sporu sądowego każde słowo ma znaczenie. Dla prawnika zaliczka różni się od zadatku, a pożyczka od pożytku i porzeczki. Dożywocie to nie to samo co kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Kłapouchy stał sobie samotnie w zaroślach ostu na skraju Lasu, z łbem zwieszonym ku ziemi, i rozmyślał o sprawach tego świata.

W przypadku Kłapouchego można odpowiedzieć fragmentem orzeczenia Sądu Najwyższego, że nie każda sytuacja, która wydaje się być beznadziejna jest nią w rzeczywistości.

Nakaz wypłaty wynagrodzenia

Nakaz wypłaty wynagrodzenia to orzeczenie sądu, które nakazuje, aby wynagrodzenie za pracę (albo inne podobne należności) jednego z małżonków były w całości lub w części wypłacane na rzecz uprawnionego małżonka.

Jest to nakaz fakultatywny, a więc może być orzeczony, ale też sąd nie ma takiego obowiązku. Nakaz wypłaty wynagrodzenia ma na celu sprawne oraz szybkie wyegzekwowanie wykonania obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Dotyczy wyłącznie dochodów zobowiązanego małżonka.

Sąd rozpoznaje wniosek o wydanie nakazu wypłaty wynagrodzenia w postępowaniu nieprocesowym. Postępowanie wszczyna się na wniosek małżonka osoby zobowiązanej do zaspokajania potrzeb rodziny.

Wydanie postanowienia może nastąpić dopiero po umożliwieniu złożenia wyjaśnień zobowiązanemu małżonkowi, chyba że jego wysłuchanie nie jest możliwe lub celowe. Nie ma konieczności przeprowadzania rozprawy.

Wydanie nakazu uzależnione jest od wystąpienia następujących przesłanek:

  • istnienia związku małżeńskiego.
  • pozostawania małżonków we wspólnym pożyciu.
  • niespełniania przez jednego z małżonka obowiązku łożenia na potrzeb rodziny.

Za wspólne pożycie uznaje się utrzymywanie przez małżonków więzi uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej. Ustanie wspólnego pożycia małżeńskiego, uniemożliwia możliwość wydania nakazu wypłaty wynagrodzenia.

W treści postanowienia sąd wskazuje, czy nakaz dotyczy wszystkich świadczeń należnych zobowiązanemu małżonkowi, czy też jedynie niektórych z nich. Postanowienie może dotyczyć całości należnych małżonkowi kwot, czy też ich części.

W celu egzekwowania nakazu to sąd przesyła postanowienie pracodawcy, czy też innej osobie, która ma to orzeczenie wykonywać. Nie ma potrzeby korzystania z komornika w tym postępowaniu. Kwoty należne zgodnie z nakazem mogą być wpłacane na rachunek bankowy wskazany przez uprawnionego małżonka.

Wszczęcie postępowania o wydanie nakazu wypłaty wynagrodzenia lub innych należności do rąk drugiego małżonka nie pozbawia możliwości wystąpienia z pozwem o alimenty.

Zachowek

Zachowek to według definicji słownikowej część spadku, jaką osoby najbliższe spadkodawcy muszą otrzymać niezależnie od woli zmarłego.

Instytucja zachowku ma służyć ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami dokonanych przez niego rozporządzeń, które zawarł w testamencie, ale także darowizn poczynionych za jego życia.

Z orzecznictwa sądowego wynika, że zachowek realizuje kluczowe ze społecznego i prawnego punktu widzenia funkcje: funkcję alimentacyjną, stwarzając ekonomiczne podstawy egzystencji dla najbliższych członków rodziny, związaną z nią funkcję zabezpieczającą, funkcję ochronną dla rodziny pojmowanej jako wspólnota, funkcję dystrybucyjną oraz funkcję solidarnościową.

Prawo do zachowku jest wierzytelnością. Jest to wierzytelność pieniężna, dziedziczna i zbywalna. Roszczenie o zachowek zaliczane jest do długów spadkowych.

Co do zasady, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku w postaci darowizny, czy też samego powołania do dziedziczenia, czy też nie jest zapisobiorcą, to zachowek staje się roszczeniem o zapłatę.

Do kręgu osób uprawnionych do zachowku należą:

  1. zstępni.
  2. małżonek spadkodawcy.
  3. rodzice spadkodawcy.
Roszczenie o zapłatę zachowku przysługuje osobie, która:
  1. należy do kręgu osób uprawnionych do zachowku.
  2. dziedziczyłaby z ustawy w danym przypadku.
  3. nie została wydziedziczona.
  4. nie otrzymała w inny sposób przysporzenia, które wypełnia roszczenie o zachowek.

Uprawnienie do zachowku nie przysługuje spadkobiercy:

  1. uznanemu za niegodnego.
  2. małżonkowi wyłączonemu od dziedziczenia.
  3. małżonkowi, w stosunku do którego orzeczono separację.
  4. spadkobiercy, który zrzekł się dziedziczenia, albo który odrzucił spadek, a także spadkobiercy wydziedziczonemu.
O wysokości zachowku decydują dwa najważniejsze czynniki:
  1. kwalifikacje osobiste uprawnionego, a więc ego małoletniość lub trwała niezdolność do pracy.
  2. wartość udziału spadkowego, który przypadałby mu przy dziedziczeniu ustawowym.

Sprawy o zapłatę zachowku należą do spraw spadkowych. W rejestrze spadkowym można sprawdzić, czy w danej sprawie wydano postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku, czy też notarialne poświadczenie dziedziczenia.

Orzeczenie sądowe z grudnia 2020 r.

  • Nieorzeczenie jednego z obowiązków wymienionych w art. 72 § 1 kk w sytuacji wymierzenia skazanemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania stanowi obrazę tego przepisu prawa materialnego (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 10.12.2020 r, sygn. akt V KK 288/20).
  • Stosownie do art. 11 ust. 2 w zw. z art. 11 ust. 1 w zw. z art. 9 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego , niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej, pozbawionej życia przez organy, o których mowa w art. 1 ust. 1 tej ustawy, bez przeprowadzenia zakończonego orzeczeniem postępowania (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 08.12.2020 r., sygn. akt V KK 160/20).
  • Wysłanie zawiadomienia o rozprawie innej niż oskarżony osobie nie spełnia podstawowego warunku przeprowadzenia rozprawy głównej pod nieobecność oskarżonego, jakim jest prawidłowe poinformowanie go o jej terminie i miejscu. Wprawdzie od dnia 1 lipca 2015 r. oskarżony ma prawo, a nie obowiązek (jeżeli sprawa nie dotyczy zbrodni lub gdy przewodniczący albo sąd nie uzna jego obecności za obowiązkową) brania udziału w rozprawie (art. 374 kpk), to tym niemniej, aby móc to prawo zrealizować, musi być prawidłowo zawiadomiony o jej terminie i miejscu (art. 117 § 1 kpk), a gdy brak jest w tym zakresie dowodu, to czynności tej nie powinno się przeprowadzać (art. 117 § 2 kpk). Dowód, o którym mowa w tym ostatnim przepisie musi przy tym bezspornie dotyczyć osoby, której dotyczy powiadomienie. Ponieważ prawo stron do uczestniczenia w rozprawie jest fundamentalnym prawem demokratycznego procesu karnego, a tym samym stanowi jeden z głównych elementów rzetelnego postępowania, to niewątpliwie zaistniałe naruszenia przepisów w tym zakresie mogły mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego kasacją wyroku, który został wydany w sposób uniemożliwiający oskarżonemu podjęcie aktywnej obrony (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 09.12.2020 r., sygn. akt IV KK 481/20).
  • Sprawa z zakresu odpowiedzialności zawodowej tłumaczy przysięgłych podlega rozpoznaniu przez wydział karny sądu apelacyjnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tłumacza przysięgłego, przy zastosowaniu przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Pracy z dnia 09.12.2020 r, sygn. akt III PZP 2/20).

Orzeczenia sądowe z listopada 2020 r.

  • Sąd niewłaściwy, do którego skierowano zażalenie podlegające rozpoznaniu na podstawie art. 3941a § 1 kpc przez inny skład sądu pierwszej instancji, przekazuje zażalenie do rozpoznania sądowi właściwemu (art. 200 § 14 w związku z art. 391 § 1, art. 397 § 3 i art. 3941a § 2 kpc) (uchwała Sądu Najwyższego-Izba Cywilna z dnia 27.11.2020 r. w sprawie sygn. akt III CZP 12/20).
  • Wykreślenie z księgi wieczystej wpisu własności na rzecz dłużnika w następstwie wyroku uwzględniającego powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, nie skutkuje niedopuszczalnością uprzednio skierowanej do tej nieruchomości egzekucji ze względu na jej przedmiot (art. 824 § 1 pkt 2 kpc).　Właścicielowi nieruchomości niewpisanemu do księgi wieczystej, którego prawo naruszono przez skierowanie egzekucji do tej nieruchomości, przysługuje powództwo o zwolnienie od egzekucji (art. 841 § 1 kpc) (uchwała Sądu Najwyższego-Izba Cywilna z dnia 27.11.2020 r. w sprawie sygn. akt III CZP 83/19).
  • Skarga kasacyjna może zostać cofnięta w każdym czasie nawet przez samą stronę i nie wymaga to zgody strony przeciwnej. Cofnięcie skargi kasacyjnej stanowi czynność procesową, która nie podlega weryfikacji sądowej i prowadzi do umorzenia postępowania kasacyjnego oraz orzeczenia o kosztach procesu jak przy cofnięciu pozwu (art. 391 § 2 zdanie pierwsze kpc w związku z art. 39821 kpc) (postanowienie Sądu Najwyższego-Izba Pracy z dnia 17.11.2020 r. w sprawie sygn. akt II PK 94/20).
  • Stwierdzenie, że doszło do prawidłowego doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy byłoby bowiem możliwe tylko w wypadku, gdyby zawiadomienie zawierało w pełni poprawne dane personalne (imię i nazwisko) oskarżonego. Wadliwe ich określenie powoduje sytuację, w której wezwanie czy zawiadomienie dotyczy w istocie innej osoby (wyrok Sądu Najwyższego-Izba Karna z dnia 05.11.2020 r. w sprawie sygn. akt V KK 304/20).

Opłaty sądowe

Opłaty sądowe w sprawach cywilnych można uiszczać w różny sposób. Trzeba przypomnieć, że zdecydowana większość pism składanych w postępowaniu cywilnym podlega opłatom.

Zgodnie z rozporządzeniem opłatę sądową można uiścić w formie: bezgotówkowej, wpłaty gotówkowej, znaków opłaty sądowej.

Są trzy rodzaje wpłat bezgotówkowych. Pierwszy z nich to po prostu przelew na rachunek sądu. Na stronach internetowych sądów znajdują się odpowiednie informacje. Sądy mają kilka rodzajów rachunków bankowych takie jak na przykład: konto dochodów budżetowych, konto sum zleconych, konto sum depozytowych. Trzeba uważać, na jaki rachunek wykonywany jest przelew.

Opłaty sądowe w sprawach cywilnych należy wpłacać na rachunek dochodów budżetowych. W tytule przelewu należy opisać, o jaką opłatę i do jakiej sprawy chodzi. Jeśli zaś uiszczamy opłatę w trakcie postępowania, to należy umieścić w tytule przelewu sygnaturę akt sprawy.

Drugi sposób wykonywania wpłaty bezgotówkowej to wykorzystanie odpowiedniego mechanizmu, który gwarantuje, że opłata zostanie wykonana w sposób nieodwołalny.

Obecnie można korzystać z systemu opłacania spraw oplaty.ms.gov.pl. W tym przypadku system wskazuje nam odpowiedni sąd oraz rodzaj sprawy. Nie można się pomylić, jeśli chodzi o numer rachunku bankowego sądu.

Od dziś można też opłaty sądowe płacić przy pomocy karty płatniczej w kasie sądu. Jest to trzeci sposób wpłaty bezgotówkowej. Możliwe jest sytuacja, że w sądach będą działały wpłatomaty, które będą służyły do uiszczania opłat sądowych.

Europejska konwencja praw człowieka

Europejska konwencja praw człowieka została przyjęta w dniu 4 listopada 1950 r. Stało się to na podstawie decyzji, która została podjęta przez państwa wówczas wchodzące w skład Rady Europy.

Polska ratyfikowała konwencję i poddała się jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w 1993 r.

Konwencja gwarantuje przestrzeganie praw człowieka i wolności obywatelskich przez państwa, które ją przyjęły. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, bo to oficjalna nazwa omawianego aktu, przewiduje, że podlegają jej wszystkie osoby pozostające pod władzą państw-stron konwencji.

Najważniejszym postanowieniem europejskiej konwencji praw człowieka jest ustanowienie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Obywatelom umożliwiono składanie skarg na działania i zaniechania państw.

W sprawach dotyczących Polski Trybunał orzekał wielokrotnie. Najczęściej sprawy te dotyczą przewlekłości postępowania sądowego, zasadności stosowania tymczasowego aresztowania, czy też wolności słowa.

Europejska konwencja praw człowieka jest określana jako klejnot w koronie Rady Europy. Dodać trzeba, że Rada Europy to co innego niż Rada Europejska. Natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka to inny sąd niż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Wyrok łączny

Wyrok łączny jest wydawany przez sąd, gdy wystąpią przesłanki wynikające z prawa karnego materialnego do orzeczenia kary łącznej.

Przede wszystkim należy podkreślić, że orzeczenie kary łącznej nie musi oznaczać łagodzenia odpowiedzialności karnej. Wyrokowanie łączne w żadnym razie nie sprowadza się do automatycznego przyjmowania rozwiązania najkorzystniejszego dla skazanego.

Sądem właściwym do wydania wyroku łącznego jest sąd, w którym wydany został ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji, z którego wynikają kary podlegające łączeniu. Gdyby w pierwszej instancji orzekały sądy różnego rzędu, to wyrok łączny wydaje sąd wyższego rzędu.

Postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego może być wszczynane z urzędu, na wniosek skazanego albo prokuratora.

Może też zdarzyć się, że po wszczęciu postępowania okazuje się, że jest brak warunków do wyrokowania łącznego. Wtedy sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania.

Sam zaś wyrok łączny jest wydawany po przeprowadzeniu rozprawy. Na takiej rozprawie nie jest obowiązkowe osobiste stawiennictwo skazanego.

Zgodnie z przepisem art. 577 kpk w wyroku łącznym należy, w miarę potrzeby, wymienić okresy zaliczone na poczet kary łącznej.

Większość spraw, w których wydawany jest wyrok łączny, są to sprawy skomplikowane. Skazany powinien zatem przemyśleć, czy jest w stanie występować w takim postępowaniu karnym samodzielnie, czy też powinien skorzystać z pomocy fachowego obrońcy.

Ostatnimi czasy wprowadzono zmiany w przepisach, które dotyczą kary łącznej. Zmiany te wynikały z przepisów ustawy o pomocy dla przedsiębiorców, których dotknęła pandemia COVID-19.