Ujemne oprocentowanie lokaty

Ujemne oprocentowanie lokaty według wypowiedzi Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie jest dopuszczalne. Niemniej jednak sektor bankowy rozważa wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów gromadzonych na kontach klientów indywidualnych. Może to prowadzić do sporów z bankami.

Najczęściej umowa o lokatę bankową zobowiązuje klienta do:

  • dokonania wpłaty w banku oznaczonej sumy pieniężnej.
  • utrzymywania lokaty przez czas oznaczony w umowie.

Natomiast bank jest zobowiązany do:

  • przyjęcia określonej kwoty pieniężnej na czas oznaczony.
  • umieszczenia kwoty lokaty na odpowiednim rachunku i prowadzeniu takiego rachunku.
  • zwrotu lokującemu takiej samej sumy pieniężnej.
  • zapłaty lokującemu odsetek zgodnie z treścią umowy.

Celem lokaty jest uzyskanie odsetek, a stopa procentowa może być stała lub zmienna. Oznacza to, że umowa o lokatę terminową jest zawsze umową odpłatną.

Występują też klauzule kapitalizacji odsetek, które polegają na tym, że bank oblicza odsetki w okresach krótszych niż okresy umowne (np. miesięcznych, kwartalnych). Są one dopisywane do sumy lokaty. Jest to dodatkowy dochód dla lokującego.

Szczegółowa regulacja umowy o lokatę terminową zawarta jest w regulaminie i wzorcach umownych stosowanych przez bank.

Ujemne oprocentowanie lokaty byłoby zatem zaprzeczeniem właściwości tego rodzaju umowy. Prowadzi to bowiem do sytuacji, gdy klient banku nie uzyskuje pełnego zwrotu wpłaconej sumy pieniężnej. Do takiej sytuacji może dojść, gdy lokujący wypowie umowę przed terminem. Bank nie może też zmienić wysokości oprocentowania lokaty w trakcie trwania umowy bez poinformowania o tym klienta, który ma możliwość odstąpienia od takiej umowy bez żadnych negatywnych dla siebie konsekwencji.

Zakaz wyprowadzania psów

Zakaz wyprowadzania psów to podobno ostatnio temat żywej dyskusji w mediach społecznościowych. Prawdopodobnie ma to związek ze zmianą wysokości grzywny nakładanej w drodze mandatu za czyn z art. 77 kodeksu wykroczeń. Przedmiotem ochrony, który wynika z treści tego przepisu, jest bezpieczeństwo ludzi, a także mienia. Dobra te mogą zostać zagrożone poprzez nieostrożne trzymanie zwierzęcia, którym może być zwierzę gospodarskie, czy też domowe.

Są dwa rodzaje wymaganych środków ostrożności:
  • zwykłe.
  • nakazane.
Przez zwykłe środki ostrożności uważane są powszechnie przyjęte reguły oraz zasady obchodzenia się ze zwierzęciem.
Nakazane środki ostrożności wynikają z obowiązujących przepisów.

Mogą to być na przykład przepisy ustawy o ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Uchwała rady gminy wraz z regulaminem zawiera szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku.

Obligatoryjnymi częściami takiego regulaminu są postanowienia dotyczące obowiązków osób trzymających zwierzęta domowe. Naruszenie takich przepisów można oceniać jako niezachowanie nakazanych środków ostrożności w rozumieniu art. 77 kw.

Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że przepisy regulaminu nie mogą być formułowane w sposób kategoryczny i niedopuszczający wyjątków, co nie uwzględnia specyficznych cech biologicznych, wieku, stanu zdrowia, a także fizjologii zwierząt. Nakaz wyprowadzania psa na smyczy i w kagańcu i to niezależnie od jego cech oraz innych uwarunkowań może w prowadzić do działań niehumanitarnych. Ograniczenia uprawnień właściciela psa bądź nałożenie na niego dodatkowych obowiązków muszą być ustanawiane z poszanowaniem zasady proporcjonalności.

W przypadku wykroczenia z art. 77 § 2 kw najważniejsza jest ocena, czy konkretne zwierze, o indywidualnych cechach zachowuje się w sposób niebezpieczny. Ocena ta dotyczy danej sytuacji, kiedy zwierzę swoim zachowaniem wytworzyło jakiś konkretny stan niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia człowieka.

Zakaz wyprowadzania psów jest więc tylko sloganem prasowym, który nie ma pokrycia w rzeczywistości prawnej. Za szkody wyrządzone przez zwierze domowe i tak zawsze odpowiada człowiek. Może być to odpowiedzialność karna, czy też za wykroczenie, ale też odpowiedzialność cywilna.

Podwyżka mandatów

Podwyżka mandatów związana jest, z tym że w dniu 10 kwietnia 2021 r. wchodzi w życie zmiana rozporządzenia, które wskazuje wysokość mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń.

Zmiany obejmują następujące czyny z kodeksu wykroczeń:

  • za czyn z art. art. 77 § 1 kw, który dotyczy niezachowania zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia – mandat od 50 zł do 250 zł.
  • art. 77 § 2 kw, który dotyczy niezachowania zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka – mandat 500 zł.
  • art. 117 § 1 kw, który dotyczy niewykonywanie obowiązku utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości lub niestosowanie się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy w celu zabezpieczenia należytego stanu sanitarnego i zwalczania chorób zakaźnych – mandat od 100 zł do 250 zł.
  • art. 117 § 2 kw, który dotyczy nieutrzymywania przez przewoźnika obowiązanego do zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków higieny, środka transportu we właściwym stanie sanitarnym – mandat od 100 zł do 250 zł.

Poza tym podwyżka mandatów dotyczy czynów opisanych w ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, które polegają na:

  • udostępnianiu wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18 – mandat 500 zł.
  • wprowadzaniu do obrotu wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych oraz obiektów sportowo-rekreacyjnych – mandat 500 zł.
  • sprzedawaniu papierosów w opakowaniach zawierających mniej niż dwadzieścia sztuk oraz luzem bez opakowania – mandat 100 zł.
  • wprowadzaniu do obrotu wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych oraz ich części w systemie samoobsługowym, z wyjątkiem sklepów wolnocłowych – mandat 100 zł.
  • nieumieszczeniu w punkcie detalicznym widocznej i czytelnej informacji o treści: „Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18”  – mandat 150 zł.
  • nieumieszczeniu przez właściciela lub zarządzającego obiektem lub środkiem transportu informacji o zakazie palenia – mandat 150 zł.

Alimenty a koronawirus

Alimenty a koronawirus to ostatnio bardzo poważny temat rozważań nie tylko teoretyków, ale też praktyków prawa rodzinnego. Czy wpływ epidemii koronawirusa na możliwości zarobkowe może doprowadzić do zmniejszenia wysokości alimentów? Czy też zwiększenie kosztów utrzymania dziecka wskutek pandemii może skutkować podwyższeniem alimentów?

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

art. 138 kro

Co do zasady zmiana stosunków polega na:

  • istotnym zmniejszeniu lub
  • ustaniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego albo
  • istotnym zwiększeniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.

Powinno to doprowadzić do zmiany wysokości alimentów.

Zmiana stosunków powoduje też także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa. Jest to sytuacja, kiedy na przykład uprawniony stał się zdolny do samodzielnego utrzymywania się. Inne przykłady to sytuacja, gdy doszło do zaprzeczenia ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka, rozwiązania przysposobienia.

Z orzecznictwa sądowego wynika, że przez „zmianę stosunków” należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych. Zatem nie każda zmiana w życiu obowiązanego czy uprawnionego do alimentów będzie podstawą do zmiany orzeczenia alimentacyjnego, w szczególności jeśli nie ma charakteru trwałego, zasadniczego, i nie wyczerpuje przesłanek, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego.

Alimenty a koronawirus to hasło jeszcze nie znalazło odzwierciedlenia w upublicznionych wyrokach sądowych. Można zatem przypuszczać, że sprawy, które są związane z sytuacją pandemiczną, są jeszcze w toku. W każdym razie jest możliwość, aby taka argumentacja była podstawą pozwu o zmniejszenie wysokości alimentów albo ich podwyższenie. Wszystko zależy od okoliczności danego przypadku. W sprawach rodzinnych należy jednak pamiętać, aby przedstawić rzetelne dowody, które potwierdzają zgłoszone sądowi żądanie.

Hipoteka

Hipoteka służy zabezpieczeniu wierzytelności, która wynika z określonego stosunku prawnego. Wierzytelność ta musi być oznaczona.

Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym, które można ustanowić na nieruchomościach, a także prawach wymienionych w ustawie. Wierzycielowi hipotecznemu przy zaspokojeniu z nieruchomości przysługuje pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Wierzyciel może uzyskać zaspokojenie z tej nieruchomości bez względu na to, czyją własnością jest nieruchomość.

Hipoteka ma na celu zabezpieczenie wierzytelności pieniężnej i tylko tak może zostać wyrażona. Może obejmować wyłącznie całą nieruchomość. Nie wyklucza to ustanowienia hipoteki na ułamkowej części nieruchomości. Nie ma możliwości zastrzeżenia przez właściciela nieruchomości (względem wierzyciela hipotecznego), że nie dojdzie do zbycia nieruchomości przed wygaśnięciem hipoteki. W razie przedawnienia wierzytelności, która jest zabezpieczona hipoteką, wierzyciel hipoteczny może uzyskać zaspokojenie z obciążonej nieruchomości.

Nieruchomość można obciążyć w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności z tym skutkiem, że przy zaspokojeniu z nieruchomości służy uprawnionemu pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela. Hipoteka w swej istocie służy zabezpieczeniu realizacji wierzytelności, a nie dochodzeniu wierzytelności. Jeżeli zobowiązany nie wykonuje należnego świadczenia pieniężnego, wierzyciel mający hipotekę musi uzyskać tytuł wykonawczy i wszcząć postępowanie egzekucyjne wyrok (Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 07.04.1994 r., sygn. akt I ACr 77/94).

Do powstania hipoteki konieczny jest wpis do księgi wieczystej. W celu przyspieszenia wpisu można złożyć prośbę o przyspieszenie jego dokonania.

Orzeczenia sądowe – marzec 2021 r.

  • W postępowaniu toczącym się na podstawie ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1346 ze zm.), przepisy art. 2 ust. 3 tej ustawy w zw. z art. 730 § 1 i art. 755 § 1 kpc nie stanowią podstawy prawnej udzielenia zabezpieczenia przez umieszczenie osoby, której dotyczy to postępowanie, w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 09.03.2021 r., sygn. akt III CZP 89/19).
  • W sytuacji, kiedy niedokonanie czynności procesowej odbyło się z przyczyny niezależnej od skazanej, gdyż nie miała ona wpływu na czynności doręczyciela (odklejenie się nalepki adresata w trakcie procesu doręczania, w związku z czym przesyłka została zwrócona do nadawcy), dochowała terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie odpisu postanowienia wraz z uzasadnieniem, a także wykonała czynność, do której przywrócenia terminu się domaga, a więc złożyła odpowiedni wniosek – termin ten należało przywrócić (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z 02.03.2021 r., sygn. akt I KK 155/20).
  • Skargę na bezczynność w postępowaniu o udzielenie informacji publicznej można złożyć nie tylko wobec milczenia podmiotu, do którego wniosek jest adresowany, ale również w sytuacji, w której powstał spór między wnioskodawcą a adresatem wniosku, co do charakteru żądanej informacji oraz co do zasad i trybu jej udostępnienia. Warunkiem uznania przez sąd bezczynności organu w udostępnieniu informacji publicznej jest zawsze uprzednie rozstrzygnięcie, czy wnioskowane dane mają charakter takiej informacji i w konsekwencji podlegają obowiązkowi udostępnienia oraz czy żądanie zostało skierowane do podmiotu zobowiązanego w ustawie do udostępnienia informacji publicznej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 10.03.2021 r., sygn. akt II SAB/Go 15/21).