Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności. Może to dotyczyć rzeczy ruchomych albo nieruchomości.
Przesłankami nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie są:
- posiadanie samoistne.
- upływ czasu.
Dobra wiara posiadacza ma wpływ na długość wymaganego terminu posiadania samoistnego. Posiadanie samoistne to faktyczne władanie rzeczą tak jak właściciel.
Rozstrzygające znaczenie dla oceny dobrej wiary posiadacza w kontekście długości terminu zasiedzenia ma chwila rozpoczęcia posiadania, nie zaś późniejszy stan rzeczy (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15.10.2020 r., sygn. akt IV CSK 204/20).
Przez zasiedzenie można nabyć:
- własność nieruchomości gruntowej.
- udział we współwłasności.
- służebność gruntową.
- własność budynku.
- służebność przesyłu.
- własność lokalu.
Nie można zasiedzieć:
- nieruchomości wyłączonych z obrotu lub przeznaczonych na cele publiczne.
- nieruchomości budynkowych będących częścią składową nieruchomości.
- służebności osobistej.
W przypadku rzeczy ruchomych konieczne jest nieprzerwane posiadanie o charakterze samoistnym oraz upływ czasu, ale też istnienie dobrej wiary przez cały okres zasiedzenia.
W każdej sprawie o stwierdzenie zasiedzenia właściwy jest sąd położenia rzeczy. Może to być więc Sąd Rejonowy w Opolu. Tego typu postępowania wszczynane są na wniosek osoby zainteresowanej i są prowadzone w trybie nieprocesowym. Bardzo ważne jest, aby dowodami wykazać przed sądem wystąpienie wszystkich przesłanek, które prowadzą do stwierdzenia zasiedzenia. Ostatecznie sąd w postanowieniu o stwierdzeniu zasiedzenia wskazuje datę nabycia własności rzeczy.